کامپاند یکی از پرکاربردترین مواد اولیه مورد استفاده در صنایع پایین دستی پلیمر و پلاستیک است که با هدف تولید انواع مختلف محصولات پلاستیکی با خواص مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
کامپاند چیست؟
از جمله مهمترین مواد پلیمری که در تولید محصولات پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، کامپاند است. هنگامی که دو یا چند ماده اولیه را به نسبت‌های مشخص با یکدیگر مخلوط می‌کنیم، کامپاند به دست می‌آید. علاوه بر مواد اولیه که پایه‌های پلیمری اصلی کامپاند را تشکیل می‌دهند، می‌توان افزودنی‌هایی نیز به کامپاند اضافه کرد. کامپاند به عنوان ماده اولیه در تولید محصولات پلاستیکی قرار می‌گیرد و مشکلاتی نظیر اختلاط مواد اولیه با یکدیگر هنگام تولید، هدر رفت مواد اولیه و کندبودن سرعت تولید را برطرف می‌کند. به عبارت دیگر، کامپاندها شامل ترکیباتی از قبیل پلیمر و مواد افزودنی هستند که با هدف تسهیل و تسریع فرآیند ساخت محصولات پلاستیکی تولید می‌شوند. از معروفترین کامپاندها، می‌توان به انواع کامپاندهای پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پی وی سی، کربنات کلسیم، پلی کربنات و… اشاره کرد.
چرا از کامپاند استفاده می‌کنیم؟
به طور کلی در برخی از تجهیزات به کار رفته در صنایع از قبیل تجهیزات تزریق پلاستیک و یا اکسترودها نمی توان مستربچ را به پایه‌های پلیمری اصلی اضافه کرد. در چنین شرایطی کارخانجات ناچار به استفاده از کامپاند می‌شوند تا به این ترتیب کیفیت محصول نهایی آن‌ها کاهش پیدا نکند. از طرفی از لحاظ اقتصادی و بهداشتی استفاده از کامپاند برای تولید محصول نهایی بسیار به صرفه‌تر از مستربچ است. چرا که از هزینه ناشی از تمیزکاری و ترکیب مستربچ و پایه پلیمری را حذف خواهد کرد.
معرفی انواع کامپاند
کامپاند پلی اتیلن
کامپاند پلی‌اتیلن در گرید‌های مختلفی تولید می‌شود که از نظر چگالی با یکدیگر متمایز هستند. برای بالابردن برخی خواص فیزیکی پلی‌اتیلن از جمله مقاومت و استحکام آن، برخی رنگدانه‌ها در حین تولید به آن اضافه می‌شود. با ترکیب این دو ماده با یکدیگر که البته با درصد حجمی و جرمی مشخصی صورت می‌گیرد، یک محصول نهایی به دست می‌آید که به عنوان کامپاند پلی اتیلن شناخته می‌شود.
از پلی‌اتیلن‌هایی که به کمک این رنگدانه‌ها تقویت شده‌اند، در فرآیند تولید فیلم‌های دمشی، لوله‌های تحت فشار و لوله‌های آبیاری استفاده می‌شود. برای تولید لوله‌های آبرسانی علاوه بر این رنگدانه‌ها باید مقداری دوده نیز به پلی‌اتیلن افزوده شود تا کار آب‌بندی لوله‌ها به بهترین شکل ممکن انجام شود. محصول نهایی تولیدشده از ترکیب این رنگدانه‌ها، در برابر نور خورشید پایدار خود را بیشتر حفظ می‌کند و همچنین از نظر قیمت نیز با توجه به افزایش طول عمر محصول نهایی، مقرون به صرفه به شمار می‌رود.
دیگر ویژگی مثبتی که افزودن این رنگدانه‌ها به پلیمر پایه اضافه می‌کند، بهبود شکل‌پذیری ماده پلیمری است که در نتیجه می‌توان محصولاتی با اشکال متنوع‌تر تولید نمود. میزان کامپاندی که در فرآیند تولید به پلیمر پایه افزوده می‌شود، متناسب با کاربری مورد نیاز می‌تواند متفاوت باشد. آن چیزی که در حال حاضر مرسوم است، افزودن بین ۴۰ تا ۱۰۰ درصدی این رنگدانه‌ها به پلیمر پایه است. این رنگدانه‌ها کمک می‌کنند تا محصول نهایی ثبات و پایداری بیشتری کسب کند و امکان تغییر شکل آن در طول زمان کاهش پیدا کند.
کامپاند پلی پروپیلن
کامپاند پلی پروپیلن (کامپاند پ پ) به دلیل قابلیت بالای شکل‌پذیری و چکش‌خواری خوبی که دارد، در صنعت بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. پلی‌پروپیلن یک ترموپلاستیک سخت و کریستالی است که در بسیاری از محصولات خانگی، دستگاه‌های پزشکی و خودروها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر مشخصات بسیار کاربردی کامپاند پلی‌پروپیلن می‌توان به چگالی پایین، مدول الاستیسیته بالا و مقاومت مناسب در برابر خوردگی اشاره کرد. با استفاده از روش‌هایی نظیر اکستروژن این ماده تولید می‌شود و هدف آن، افزایش قابلیت و کارایی این ماده پلیمری، اقدام به تقویت خواص فیزیکی و مکانیکی آن از طریق ترکیب با برخی مواد دیگر است. این کامپاندها را در رنگ‌های مختلفی نیز تولید و روانه بازار می‌کنند.
تفاوت کامپاند و مستربچ چیست؟
استفاده از کامپاندها مزایای فراوانی برای تولیدکنندگان دارد که منجر به تسهیل و تسریع فرآیند تولید می‌شود. از مهمترین مزایای این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از مواد اولیه یکنواخت در ساخت و تولید
- مقاومت بالا در برابر نور خورشید
- قیمت مناسب و رقابتی در بازارهای داخلی و خارجی
- کیفیت ثابت و مطلوب محصول